ΧΑΠ Στάδια
Σταδιοποίηση της Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας
Στην χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια διακρίνουμε δύο μορφές σταδιοποίησης: Tην σπιρομετρική σταδιοποίηση, η οποία στηρίζεται στο αποτέλεσμα της σπιρομέτρησης και την σταδιοποίηση σε ομάδες κινδύνου η οποία στηρίζεται στον αριθμό των παροξύνσεων σε συνδυασμό με τον βαθμό δύσπνοιας.
Σπιρομετρική σταδιοποίηση
Η σπιρομετρική σταδιοποίηση γίνεται μέσω μίας απλής εξέτασης που ονομάζεται σπιρομέτρηση. Μέσω της σπιρομέτρησης υπολογίζονται: η FEV1 (ο όγκος που εκπνέεται στο πρώτο δευτερόλεπτο κατά την εκτέλεση της FVC), η FVC (ο συνολικά βίαια εκπνεόμενος όγκος μετά από μία βαθειά εισπνοή) και ο δείκτης tiffeneau (ο λόγος FEV1/FVC). Πριν την διενέργεια της σπιρομέτρησης ο ασθενής πρέπει να λάβει βρογχοδιαστολή (λήψη εισπνεόμενου φαρμάκου που προκαλεί διαστολή των αεραγωγών)
Ηπια: FEV1/FVC <0,7 μετά από βρογχοδιαστολή
και FEV1≥80% της φυσιολογικής τιμής
Μέτρια: FEV1/FVC <0,7 μετά από βρογχοδιαστολή
και 50%≤FEV1<80% του φυσιολογικής τιμής
Βαριά: FEV1/FVC <0,7 μετά από βρογχοδιαστολή
και 30%≤FEV1<50% της φυσιολογικής τιμής
Πολύ βαριά: FEV1/FVC <0,7 μετά από βρογχοδιαστολή
και FEV1<30% της φυσιολογικής τιμής
Σταδιοποίηση σε ομάδες κινδύνου
Σύμφωνα με τις τελευταίες κατευθυντήριες οδηγίες κατά GOLD (παγκόσμια πρωτοβουλία για την αντιμετώπιση της ΧΑΠ) οι ασθενείς ταξινομούνται σε τέσσερις ομάδες κινδύνου. Όσο αυξάνεται η ομάδα στην οποία ανήκει ο ασθενής τόσο αυξάνεται η πιθανότητα παρόξυνσης.
Ομάδα Α: Σε αυτήν ανήκουν οι ασθενείς τον οποίων η δύσπνοια βαθμολογείται 0 ή 1 (σύμφωνα με την κλίμακα δύσπνοιας mMRC), είτε οι ασθενείς που παρουσιάζουν βαθμολογία μικρότερη ή ίση με 10 (σύμφωνα με το ερωτηματολόγιο CAT). Βασική επιπλέον προυπόθεση είναι, οι συγκεκριμένοι ασθενείς να μην έχουν περισσότερες από μία παροξύνσεις το τελευταίο έτος (για την οποία δεν χρειάστηκε να νοσηλευτούν.)
Ομάδα Β: Στην ομάδα Β ανήκουν οι ασθενείς των οποίων η δύσπνοια βαθμολογείται περισσότερο από την προηγούμενη ομάδα ωστόσο και αυτοί πρέπει να μην έχουν περισσότερες από μία παροξύνσεις το τελευταίο έτος (για την οποία δεν χρειάστηκε να νοσηλευτούν.)
Ομάδα Γ: Στην ομάδα Γ ανήκουν οι ασθενείς των οποίων η δύσπνοια βαθμολογείται 0 ή 1 (σύμφωνα με την κλίμακα δύσπνοιας mMRC), είτε οι ασθενείς που παρουσιάζουν βαθμολογία μικρότερη ή ίση με 10 (σύμφωνα με το ερωτηματολόγιο CAT). Για να ανήκει κάποιος σε αυτή την ομάδα χρειάζεται επιπλέον να έχει παραπάνω από μία παρόξυνση το τελευταίο έτος (ή μόνο μία που ωστόσο οδήγησε σε νοσηλεία)
Ομάδα Δ: Σε αυτή την ομάδα ασθενών ανήκουν οι ασθενείς των οποίων η δύσπνοια βαθμολογείται περισσότερο από αυτών της ομάδας Γ και επιπλέον έχουν παραπάνω από μία παρόξυνση το τελευταίο έτος (ή μόνο μία που ωστόσο οδήγησε σε νοσηλεία)
Είναι πολύ σημαντικό να βοηθήσετε τον γιατρό σας να σας κατατάξει σε κάποια ομάδα κινδύνου προκειμένου να πάρει καλύτερες αποφάσεις για την θεραπεία που θα σας δώσει.
ΧΑΠ | Στάδια. Αναθεωρημένη Αξιολόγηση των ασθενών με ΧΑΠ κατά GOLD 2017
Νεότερη Σταδιοποίηση (GOLD 2023)
Σύμφωνα με τις τελευταίες κατευθυντήριες οδηγίες κατά GOLD (παγκόσμια πρωτοβουλία για την αντιμετώπιση της ΧΑΠ) του 2023 η παραπάνω ταξινόμηση έχει τροποποιηθεί και πλέον οι ομάδες κινδύνου C και D έχουν αντικατασταθεί από την Ε. Στην ομάδα Ε πλέον περιλαμβάνονται οι ασθενείς που ανήκουν στις ομάδες C και D. Παρακάτω φαίνεται και ο αντίστοιχος αναθεωρημένος πίνακας κατά GOLD 2023
Αναλυτικά οι Κλίμακες δύσπνοιας
Τροποποιημένη κλίμακα βαθμολόγησης Δύσπνοιας – Medical Research Council (mMRC)
Σταδιο 0: Έχω δύσπνοια μόνο στην έντονη άσκηση
Στάδιο 1: Έχω δύσπνοια κατά την επιτάχυνση σε επίπεδο έδαφος ή κατά τη βάδιση σε ανηφόρα
Στάδιο 2: Βαδίζω πιο αργά από συνομηλίκους μου ή αναγκάζομαι να σταματάω κατά τη βάδιση με το δικό μου ρυθμό σε επίπεδο έδαφος
Στάδιο 3: Σταματάω κάθε 100 μέτρα ή μετά από λίγα λεπτά όταν βαδίζω σε επίπεδο έδαφος
Στάδιο 4: Έχω τόση δύσπνοια που δεν μπορώ να βγω από το σπίτι και δε μπορώ να αυτοεξυπηρετηθώ (π.χ να ντυθώ, να κάνω μπάνιο)
COPD Assesment Test, CAT – Τεστ Αξιολόγησης στην ΧΑΠ
Βήχω Ποτέ 0 1 2 3 4 5 Συνέχεια |
Έχω φλέγματα Καθόλου 0 1 2 3 4 5 Πολλά |
Σφίξιμο στο στήθος Όχι 0 1 2 3 4 5 Έντονο |
Λαχανιάζω σε ανηφόρα η όταν ανεβαίνω τις σκάλες ενός ορόφου Όχι 0 1 2 3 4 5 Πολύ |
Περιορισμός δραστηριοτήτων στο σπίτι Καθόλου 0 1 2 3 4 5 Πολύ |
Αυτοπεποίθηση στην έξοδο από το σπίτι Ναι 0 1 2 3 4 5 Καθόλου |
Ήρεμο ύπνο Ναι 0 1 2 3 4 5 Όχι εξαιτίας της ΧΑΠ |
Ενέργεια Πολλή 0 1 2 3 4 5 Καθόλου |
Προτείνουμε να διαβάσετε Οδηγός για τη ΧΑΠ